Włączenie Śląska do państwa pruskiego w 1745 roku spowodowało wprowadzenie nowych zmian ustrojowych. Śląsk podzielono na powiaty. Powiatem zarządzał landrat. Zmniejszono swobodę działania władz miejskich poprzez ograniczenie prawa dysponowania kasą miejską oraz wprowadzając ponad burmistrza urząd dyrektora policji.

Państwo pruskie będąc państwem militarnym wymagało ciągłych nakładów finansowych na utrzymanie wojska. W Brzegu skoszarowano pułk piechoty i oddział artylerii - łącznie 2068 żołnierzy. Miasto z własnych środków musiało wybudować koszary wojskowe. W 1782 roku oddano wojsku Wielkie Koszary, a w 1784 przy ul. Polskiej Małe Koszary.
Bardzo uciążliwe dla mieszkańców Brzegu okazały się prace przy umocnieniach fortyfikacji twierdzy, które wykonywali w formie przymusowej pracy mieszkańcy i okoliczni chłopi.

Władze pruskie wprowadziły bardzo intensywny program germanizacji Śląska, zabroniono wyjazdów Polakom do Polski, ograniczono kontakty ludności polskiej. Obowiązkowym językiem stał się język niemiecki. Język polski funkcjonował jednak w mowie potocznej, używali go kupcy i rzemieślnicy, języka polskiego nadal uczyło Gimnazjum brzeskie.

W sferze gospodarczej wiek XVIII przyniósł powolne zanikanie rzemiosł cechowych oraz niewielki rozwój przemysłu i handlu. Przemysł rozwijał się w postaci zakładanych manufaktur. W Brzegu pierwsze manufaktury powstały jeszcze pod koniec wieku XVII.

W roku 1721 wybudowano na terenie leżącym za kościołem św. Mikołaja (obecnie teren supermarketu) manufakturę sukienniczą. Zatrudniała ona 100 robotników przy 60 warsztatach tkackich. Przed bramą Starobrzeską (dzisiejsze skrzyżowanie Sąd-Bank BP) wybudowano farbiarnię. W 1734 roku władze miasta uruchomiły przędzalnię. Założono w Brzegu hodowlę jedwabników na potrzebę produkcji jedwabiu.

W handlu nadal znaczącą pozycję miały targi bydłem o cechach targów międzynarodowych. Przypędzano tu i sprzedawano również konie, świnie i barany. Budowa koszar i pożary miasta przyczyniły się do rozwoju cegielni. Miasto budowało niewiele kamienic, z tego okresu pochodzi kamienica Kreyera z 1741 roku przy ulicy Jabłkowej 3.

W latach 1740 - 1750 ozdobiono wnętrze ratusza oraz urządzono Salę Rajców. Druga połowa XVIII wieku to też rozwój poczty, uruchomiono regularne pocztyliony i gońców z okolicznymi miastami. W mieście założono oświetlenie uliczne ! W roku 1787 było 200 latarń.

Ludność miasta stopniowo zwiększała się i wynosiła

1725r.- 3 150
1749r.- 3 700
1787r.- 6 650
1805r.-10 000

Zwiększająca się liczba ludności, obciążenia finansowe na rzecz wojska i prowadzonych wojen, stopniowe pogarszanie sytuacji materialnej chłopstwa, powodowały wzrost niezadowolenia i powstania chłopskie. Dążenia do zniesienia poddaństwa nasiliły się po Rewolucji Francuskiej. W latach 1806 - 1807 podczas wojny francusko pruskiej, Brzeg broniło 1400 żołnierzy, lecz pod dowództwem zniedołężniałego 70 - letniego starca.

7 stycznia 1807 roku wojska Napoleona Bonapartego po kilkudniowym ostrzale artyleryjskim zdobyły miasto. Mieszkańcy witali zwycięzców flagami i transparentami. Liczono na zmiany ustrojowe i powiew demokracji. Z rozkazu Cesarza Napoleona I Bonapartego 19 lutego 1807 roku przystąpiono do wyburzania fortyfikacji miasta. Wyburzone umocnienia stały się później terenem zakładania parków miejskich. Śląsk pozostał jednak Pruski, a po wycofaniu się wojsk napoleońskich powróciły do Brzegu wojska pruskie. Zmieniono jednak stanowisko polityczne i ordynację wyborczą do władz miasta. Ustanowiono zarząd (magistrat) z burmistrzem i wprowadzono zasady bardziej demokratyczne.

• « poprz.
• nast. »