Cóż tam, panie, w fantastyce? - czyli co w najnowszym numerze "Red.-a" piszczy
Ponieważ "Red." z racji dołączanego do niego tomiku wierszy jest pismem zafoliowanym, nie sposób dobrać się do jego zawartości i spisu treści przed nabyciem w drodze kupna. Aby potencjalnego czytelnika-nabywcę nie pozostawić w sytuacji kogoś, kto kupuje kota w worku, podaję spis treści, tu i ówdzie poszerzony o krótką informację na temat zamieszczonych tekstów.
Spis treści "Red.-a" 16. "fantastycznego":
Radosław Wiśniewski, Wstępniak
Trzech Pasażerów z Nostromo, nie licząc Obcego. Czy science fiction to literackie getto?
[dyskusja, w której biorą udział: Radosław Wiśniewski, Michał Cetnarowski, Adam Boberski i - ten czwarty - Jacek Horęzga; tę polifoniczną uwerturę do numeru, rozpoczynającą jego dyskusyjne forum, poprzedza takie zagajenie:
1 września 2012, sobota, godzina 17:00, ulica Długa w Brzegu, ogródek kawiarni "Ambrozja", w którym zasiada nieliczne grono pań i panów (sami znajomi, ktoś z rodziny) - uczestników kolejnego spotkania dyskusyjnego z cyklu SIC ET NON. Dzień, jak na tę porę roku, dość chłodny, deptak prawie pusty - przez cały czas trwania tej gry rozmownej, tego dialogu polemicznego nikt się nie przyłączy, nikt się nie zainteresuje, może z pięć osób przejdzie obok, rzuciwszy co najwyżej okiem spłoszonym na niecodzienne zgromadzenie. Scenka nieco surrealistyczna. Scenka fikszyn. Za chwilę głosy rozmówców, przez głośnik wzmocnione, odbijać się będą od murów kamienic po jednej i gotyckiego kościoła po drugiej stronie. Za chwilę rozgorzeje na nowo spór o fantastykę spod znaku SF, głównie, ale nie tylko, a nad tym sporem unosił się będzie duch Lema. A Prawda znów udowodni - jak chciał tego Bachtin - że ma charakter dialogowy.]
Jacek Horęzga, Fenomen socjologiczny fantastyki na przykładzie działalności jej twórców i miłośników w czasach PRL
[szkic historyczno-wspomnieniowy o polskim fandomie, z brzeskim akcentem]
Michał Korczowski, Niedole fantastów
[esej-apologia pióra zagorzałego entuzjasty SF]
Jacek Horęzga, Zaczarowany ołówek
[esej z cyklu Science fiction według łotra, wykorzystujący wymyśloną przez Kurta Vonneguta postać genialnego i niedocenianego pisarza Kilgore'a Trouta, balansującego w swej twórczości, jeśli dobrze pamiętam, pomiędzy kiczem a arcydziełem - jako swego rodzaju symbol SF]
Dariusz Adamowski, Dzień Brahmy
[opowiadanie, fantastyka mitologiczno-apokryficzno-religijna - połączenie hinduistycznych wierzeń, ich boskich zaświatów z pojęciami nowoczesnej astrofizyki; mnie osobiście napełniło jeszcze większą odrazą - niekoniecznie zgodnie z intencją autora - do boskiej, obciachowej wszechmocy tytułowego bóstwa i wszystkich jemu podobnych istot: bogów, demiurgów i Supermanów - bo ja jestem oczywiście po stronie Batmana]
"Faraon" fantastyczny. Z Konradem T. Lewandowskim rozmawia Marek Doskocz
[głównie o kontrowersyjnym Faraonie wampirów, czyli o przeróbce powieści historycznej Bolesława Prusa w konwencji fantastyki grozy]
Podsumowanie na XXI wiek. Z Rafałem Dębskim rozmawia Marek Doskocz
Rafał Dębski, Wilkozacy. Krew z krwi
[fragment opublikowanej w zeszłym roku powieści; fantastyka historyczna: XVII wiek, Ukraina, wojenna pożoga, plemię kozaków-wilkołaków)
O Piastach, rozbiciu dzielnicowym i gabinecie sapera. Z Elą Cherezińską rozmawia Marek Doskocz
Tajemnice Przeszłości. Z Anną Kańtoch rozmawia Marek Doskocz
Marek Ścieszek, Będzina
[bardzo udane ghost story w starym stylu, ale rozgrywające się współcześnie - aż się prosi o kontynuację]
Adam Boberski, Fantasy - literatura skazana na drugorzędność?
[w tym konfrontacja fantasy i baśni, czyli smok vs kot]
"Nie miałem specjalnych oczekiwań wobec finału trylogii". O Batmanie z Wojciechem Nelec rozmawia Marek Doskocz
Marcin Pągowski, Szepczący w ciemności
[recenzja filmowa; coś dla miłośników horrorów, dzisiaj tylko śmiesznie strasznych, H.P. Lovecrafta i ich ekranizacji]
Adam Boberski, Obcy dobrze znany
[czyli o dobrze znanym filmie i dobrze znanym strachu, z katedrą Nostromo w tle - z ironią i patosem]
Autor do wyjaśnienia
Pasażer. Z Grzegorzem Wróblewskim rozmawia Jarosław Klejnocki
[tytułowy Pasażer tym razem nie jest z Nostromo, tylko z Danii, bo to poeta emigracyjny... chociaż... może i jest, tak jak my wszyscy]
"ho! ho! i czar". O poezji ukraińskiej z Anetą Kamińską rozmawia Radosław Wiśniewski
[najbardziej fantastyczny wątek w tym numerze, bo Aneta Kamińska, poetka i tłumaczka, mimo że nie lubi - a szkoda - sylabotonizmu, jest naprawdę fantastyczna!; w ogóle połączenie fantastyki z poezją i prozą kobiet w tym numerze "Red.-a" wydaje się koincydencją całkiem na miejscu i aż nazbyt oczywistą, aby trzeba to było tłumaczyć]
Aneta Kamińska, autoportret z martwą naturą ostatnie wiersze nazara honczara napisane przez anetę kamińską
[arcyfantastyczna sytuacja poetycka ? choć z zupełnie innej beczki]
Joanna Lech, Nie przegap swojej bajki
[opowiadanie o dziecięcych koszmarach i dziecięcych mitologiach]
Renata Suchodolska, Matko!
[opowiadanie, które uczy, że przygody matki z dzieckiem mogą być równie niesamowite jak podróże na inne planety]
Joanna Borzęcka, Wiersze
Aleksandra Zbierska, Wiersze
Wioletta Grzegorzewska, Zamiast biogramu
Agnieszka Mirahina, Wiersze
Piotr Porayski-Pomsta, Koniec Turcji
[fragmenty dziennika podróżnego]
Recenzje
Radosław Wiśniewski: Jarosław Molenda, "Wojny guarańskie 1628-1756", Wydawnictwo "Bellona", Warszawa 2012;
Zenon Kałuża: Łukasz Orbitowski, "Widma", Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012;
Radosław Wiśniewski: Paweł Kozioł, "Przerwane procesy", Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2012;
Zenon Kałuża: Bill Bass, Jon Jefferson, "Trupia Farma", Wydawnictwo ?Znak", Kraków 2012;
Katarzyna Hładec: Jarosław Górski, "Wersje", Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2012;
Alan "Zerr" Gajewski: Noble Smith, "Mądrości Shire", Wydawnictwo Sine Qua Non, Kraków 2012;
Alan "Zerr" Gajewski: Peter V. Brett, "Wielki Bazar. Złoto Brayana", Wydawnictwo Fabryka Słów, Lublin 2011;
Marek Doskocz: Magdalena Kozak, "Paskuda", Wydawnictwo Fabryka Słów, Lublin 2012;
Marek Doskocz: Frank Miller, "Sin City: Do piekła i z powrotem", Wydawnictwo Egmont 2012;
Sławomir Kuźnicki: David Lodge, "Który stawał na wysokości zadania", przeł. Ewa Ledóchowicz, Rebis, Poznań 2012
Dariusz Byczkowski, Bananowe grzanki i tańczące łosie, czyli "Ostatnia noc w Twisted River"
[z cyklu Czytane bez przymusu]
Adam Boberski, Pan Ironia IV
[trzy felietony z cyklu Pan Ironia]
PS
Fantastyka ostatnio jakby bardziej interesuje się przeszłością niż przyszłością, pewniej czuje się na gruncie historii, bardziej stabilnym, choć wymagającym dookreślenia przez fantazję, wyobraźnię również w tradycyjnej prozie historycznej. Jakby bała się penetrować przyszłość, wątpiąc, czy zdoła prześcignąć pędzący w swych cywilizacyjnych przemianach świat, który to niejeden raz już udowodnił, że potrafi nazbyt szybko doścignąć i prześcignąć wyobraźnię wielu pisarzy. Jakby uciekała od tematów, na których sobie futurologia, a wraz z nią fantastyka naukowa zęby nieraz już połamała. Takie w każdym razie można odnieść wrażenie po lekturze większości tekstów prozatorskich i rozmów z pisarzami zgromadzonych w najnowszym numerze "Red.-a", których wybór nie rości sobie oczywiście pretensji do jakiejś przekrojowej reprezentatywności, niemniej coś niecoś odzwierciedla. Jak na przykład nie słabnącą modę na fantastykę historyczną.