Ten land wyróżnia na tle innych bogate dziedzictwo kulturowe, liczące ponad tysiąc lat.
O architektonicznym mistrzostwie budowniczych świadczą projekty i wyposażenie licznych obiektów: kościołów, pałaców, budynków mieszkalnych, założeń parkowych. Podróż ich trasami jest wyjątkowo interesująca dla turystów.
Stalica Magdeburg - Miasto Ottonów
Powyższe miano pochodzi od Ottona I Wielkiego (912-973), który stworzył je, tu założył pierwszą „niemiecką” stolicę i stąd rządził swoim Świętym Cesarstwem Rzymskim, a po utworzeniu arcybiskupstwa w 968 r. podarował wspaniały kościół romański.
Przydomek upamiętnia również wybitnego burmistrza Otto von Guericke (1602-1686), polityka i naukowca. Światową sławę przyniosło mu słynne doświadczenie z półkulami magnetycznymi, służącymi do obliczania ciśnienia atmosferycznego. Natomiast na kartach historii Magdeburga zapisał się uratowaniem go przed upadkiem po ogromnych zniszczeniach wojny trzydziestoletniej (1631), podejmując decyzję o budowie tu miasta-twierdzy. Stało się ono najpotężniejszym w Królestwie Prus w latach 1701-1918.
Kolejnym punktem zwrotnym była II wojna światowa, kiedy na skutek alianckich nalotów dywanowych 80% Magdeburga legło w gruzach.
Dzisiejsza stolica landu, od 1990 r., to ważny pod wieloma względami ośrodek: przemysłowy, komunikacyjny, handlowy, uniwersytecki i kulturalny.
Katedra, © IMG Sachsen-Anhalt mbH
Oferta turystyczna landu jest różnorodna za sprawą licznych unikatowych zabytków, placówek muzealnych, obiektów rekreacyjnych i terenów parkowych (około 20).
Symbol miasta widać z daleka, to gotycka katedra pw. św. Katarzyny i św. Maurycego z dwoma potężnymi wieżami. Jej budowa trwała bardzo długo i przypadła na lata 1209-1520. Ale cenne dekoracje pochodzą jeszcze z X w. i są pozostałościami istniejącego tu wcześniej kościoła romańskiego. Niezwykłą wartość cechuje zespół rzeźb gotyckich zarówno architektonicznych jak i monumentalnych, wykonanych od XII do XVI w.
Bazylika pełniła całe wieki ważną rolę jako miejsce pamięci Ottona I, dlatego odbywało się tu dużo ważnych ceremonii. Hołd w uznaniu jego zasług dla miasta znajdziemy także na rynku przed barokowym ratuszem. Kopia statuy „Jeździec Magdeburski” (1245 r.) przedstawia cesarza na koniu w towarzystwie dwóch kobiet. Oryginał znajduje się w Muzeum Historii i Kultury.
Podczas wycieczki nie można ominąć najstarszej w mieście, ale świetnie zachowanej romańskiej budowli (XI-XII w.), tj. klasztoru pw. Naszej Kochanej Pani (Unser Lieben Frauen). Większość sal zajmuje Muzeum Sztuki, posiadające znakomite zbiory malarstwa i rzeźby, której eksponaty dobrze prezentują się także w rozległym ogrodzie. Ze względu na wartość dzieł placówka należy do najważniejszych w Saksonii-Anhalt. Obiekt gości także uczestników koncertów i eventów.
Muzeum Sztuki, klasztor Naszej Kochanej Pani, © www.AndreasLander.de
Katedra i klasztor, a także kościoły św. Sebastiana i św. Piotra, są istotnymi punktami północnej części Szlaku Romańskiego, rozpoczynającego się właśnie w Magdeburgu.
Podążając śladami historii warto udać się na wycieczkę po pozostałościach wspomnianej potężnej twierdzy. Dodatkową motywacją jest fakt, że u schyłku jej istnienia (1917-1918) byli więzieni tu przez Niemców Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski.
Dobrze zachowany kompleks koszarowy to obecnie siedziba centrum kultury z bogatą ofertą wydarzeń. Cała trasa liczy 15 km i wiedzie tzw. „zielonym pierścieniem” Magdeburga w sąsiedztwie Łaby (Elba).
Zielone tereny przyrzeczne cechują wyjątkowe walory, wykorzystywane oczywiście w celach rekreacji i wypoczynku, jak atrakcyjny park Elbauenpark o powierzchni 93 ha, gdzie odbywa się ponad 2000 imprez rocznie.
Nawet z dalekiej perspektywy widać symbol parku – bardzo oryginalną drewnianą budowlę o wys. 60 m, tzw. Wieżę Millenium. To siedziba muzeum ze zbiorami dotyczącymi 6000 lat historii nauki i techniki.
Wieża Millenium, © www.AndreasLander.de
Łaba przepływa przez centrum Magdeburga, co ułatwia turystom udanie się w rejs różnymi rodzajami wycieczkowych statków. Niespodzianką będzie odkrycie najdłuższego mostu wodnego na świecie.
Zielona Cytadela, © www.AndreasLander.de
Od 2005 r. znakiem rozpoznawczym miasta jest tzw. Zielona Cytadela, postmodernistyczny kompleks mieszkalny. Różowy, wbrew nazwie, zespół budynków zaprojektował znany austriacki architekt F. Hundertwasser. Jego ideą było przełamanie szarości zabudowy.
Quedlinburg na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Widok na kolegiatę św. Serwacego, © IMG Sachsen-Anhalt mbH/Lüder Lindau
Miasto należy do najważniejszych miejsc w historii Niemiec. Zostało założone przez króla Henryka I Ptasznika w 922 r. Na lokalizację wybrał piaskową skałę o wysokości 25 m, tu jego żona królowa Matylda i syn Otton I Wielki utworzyli w 936 r. żeński klasztor. Aż do 1802 r. pełnił on funkcję opactwa, potem w wyniku sekularyzacji stał się własnością królów pruskich.
Zachował się do dzisiaj i jest siedzibą Muzeum Zamkowego, dokumentującego lokalną historię od epoki brązu po czasy współczesne. Placówka do końca roku będzie remontowana.
Obok dawnego opactwa znajduje się kolegiata św. Serwacego ze skarbcem katedralnym i grobowcem Henryka I w krypcie. Romańska świątynia pochodzi z 1129 r., zbudowano ją na miejscu trzech wcześniej istniejących, zniszczonych w wyniku pożarów.
Skarbiec zaliczany jest do najbogatszych w Niemczech dzięki ponad 50 cennym dziełom sztuki, głównie z okresu średniowiecza. Warto wymienić: relikwiarze m.in. św. Serwacego (IX w.), dzban z Kany Galilejskiej (I w.), fragmenty najstarszego ilustrowanego przekładu Biblii z IV/V w. W skład kompleksu wchodzi barokowy ogród z urzekającym widokiem na historyczne dachy Quedlinburga.
Muzeum na wzgórzu Münzenberg, © Frank Sachser
Powyższe obiekty zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1994 r. razem z ponad 1200 domami starówki. Jest ona uznawana za największy w Niemczech teren budownictwa szachulcowego i z muru pruskiego.
Nazwa pierwszego pochodzi od szachulca, tak nazywano kiedyś drewniany bal, używany do wykonania konstrukcji budynku. Do wypełnienia służyła glina, którą mieszano m.in. ze słomą, trzciną lub z trocinami. A w przypadku zastosowania jako materiału cegły, mamy do czynienia z murem pruskim. W obu przypadkach powierzchnie ścian malowano na różne kolory.
Kolorowe domy na Górze Zamkowej, © IMG/Nordombord
Przechadzając się uliczkami wybrukowanymi kostką, kręconymi alejkami i małymi placykami można przenieść się do czasów średniowiecza.
Wszystkie drogi prowadzą do rynku z godnym podziwu ratuszem, łączącym w sobie style: gotycki, późnorenesansowy i neobarokowy. Z frontu uwagę zwraca monumentalna późnogotycka figura Rolanda (1427 r.), głównego bohatera poematu pt.: „Pieśni o Rolandzie”.
Ratusz, © IMG Sachsen-Anhalt mbH/Rolf Klatt
Miasto świetnie wkomponowane w malownicze krajobrazy gór Harzu, łączy w sobie historię, kulturę i naturalne piękno. Dlatego okolica cieszy się popularnością wśród turystów pieszych i sympatyków rekreacji.
Królestwo Ogrodów Dessau i Wörlitz
Krajobraz kulturowy i obiekt światowego dziedzictwa UNESCO
Pałac i park Mosigkau, © KsDW/Peter Dafinger
Kompleks jest przykładem nowoczesnego projektowania pejzażu, oznaczającego harmonię natury i architektury. Wcześniej to zjawisko było zupełnie nieznane na kontynencie europejskim. Idee zostały urzeczywistnione przez Leopolda III księcia Anhalt-Dessau (1740-1817) i architekta Friedricha von Erdmannsdorffa (1736-1800) po odbytej wspólnie podróży do Anglii.
Idealne warunki do tworzenia nowych ogrodów krajobrazowych znalazły się w rozlewiskach rzek Łaby i Muldy na powierzchni liczącej 142 km². Tutaj w drugiej połowie XVIII w. powstały w większości barokowe zamki, kościoły, parki, udekorowane mostami, świątyniami, kanałami i grotami.
W skład kompleksu wchodzą: Wörlitz, Oranienbaum, Dessau, Georgium, Luisium, Mosigkau (styl rokokowy), Park Großkühna.
W Królestwie Ogrodów odbywa się wiele wydarzeń, m.in. koncerty w plenerze, a ich melomani mają możliwość słuchania muzyki na łodziach.
www.welterbe-gartenreich.de/unesco-welterbe/
Niebiański Dysk z Nebry
Dysk Nebra, © lda-lsa/Juraj Lipták
Ta najstarsza na świecie fizyczna mapa kosmosu została wpisana na Listę „Pamięć Świata” UNESCO w 2013 r., jako jeden z najcenniejszych zabytków epoki brązu i sensacja archeologiczna końca XX w.
Przedstawia: jedną dużą złotą płytkę (symbol słońca lub księżyca w pełni), sierpowaty kształt (księżyc) i 32 małych krążków (gwiazdy).
Do wykonania narzędzia użyto złota i miedzi, z której wytopiono brąz. Jego wymiary są następujące: średnica – 32 cm, grubość 1,7– 4,5 mm, waga – 2,2 kg.
Według badań naukowców przyrząd służył do pomiarów astronomicznych, korygowania różnic pomiędzy kalendarzem słonecznym, a księżycowym, a także odgrywał duże znaczenie w sferze kultowej. Daje to wgląd w wiedzę o świecie i religii naszych przodków sprzed 3600 lat.
Centrum Turystyczne Dysk Nebra w Wangen, © Arche Nebra, www.himmelsscheibe-erleben.de
Oryginalny dysk należy do kolekcji Muzeum Prehistorii w Halle. Jego nazwa nawiązuje do miejscowości Nebra, gdzie został znaleziony w 1999 r. przez złodziei rabujących kurhany, ale dopiero w 2002 r. trafił w ręce głównego archeologa landu.
Obecnie w Wangen (okolice Nebry) funkcjonuje planetarium i centrum turystyczne z różnymi eksponatami, w tym modelem dysku o dużych rozmiarach. W programie oprócz zwiedzania jest również możliwość uczestniczenia w licznych pokazach i warsztatach.
www.landesmuseum-vorgeschichte.de
Z pozostałymi trzema zabytkami UNESCO w Saksonii-Anhalt można się zapoznać na poniższych stronach:
Bauhaus Dessau – www.visitdessau.comKatedra w Naumburgu – www.naumburger-dom.deMiejsca pamięci Lutra w Eisleben i Wittenberdze – www.luther-land.com, www.lutherstadt-wittenberg.de
Tekst: Majka Fudała
