W ramach wolnej trybuny przedstawiamy tekst nadesłany przez radnego Grzegorza Surdykę, dot. nieprawidłowości w funkcjonowaniu Zakładu Nieruchomości Miejskich w Brzegu wykazanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Zarząd Nieruchomości Miejskich (ZNM) to jednostka budżetowa, której podstawowym przedmiotem działania jest gospodarowanie przekazanym do zarządzania gminnym zasobem nieruchomości - między innymi budynkami i lokalami czy też cmentarzami komunalnymi. Mówiąc skrótem, ZNM administruje mieszkaniami komunalnymi w Brzegu. Tysiące mieszkańców, klientów tej jednostki powinno wiedzieć, iż w kierowanym przez Dyrektora Moryla ZNM Najwyższa Izba Kontroli (NIK) przeprowadziła kontrolę gospodarowania zasobem mieszkaniowym Gminy Brzeg w okresie 2009-2011. W jej wyniku Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania Zarządu. Wtajemniczonym wystąpienie pokontrolne NIK jest już znane przynajmniej od lipca. Niestety, pomimo upływu czasu nie zauważyłem jakiejś specjalnej aktywności radnych czy też burmistrza w przedstawieniu na forum publicznym tego porażającego dokumentu. Na wrześniowej sesji Rady Miasta (RM) zgłosiłem wniosek aby raport NIK został wprowadzony jako osobny punkt na kolejnej sesji RM. Tak się też stało. 26 października dyskusja radnych z dyrektorem Morylem na temat kontroli NIK trwała około 3 godzin i trwałaby pewnie dłużej, gdyby uczestniczył w niej burmistrz Huczyński i wiceburmistrz Barbara Iwanowiec. Burmistrz jednak wybrał bardzo ważną dla brzeżan 40 rocznicę ufundowania sztandaru dla I Liceum Ogólnokształcącego. Z jakiego powodu sesję opuściła pani Iwanowiec - nie wiem. Wiem natomiast, że oboje są osobami odpowiedzialnymi za nadzór nad działalnością ZNM.

W wystąpieniu pokontrolnym NIK pisze: ?Stwierdzone nieprawidłowości... ...wskazują, że określone... ...zadania gospodarowania gminnym zasobem nieruchomości nie były realizowane... ...Zarząd nie posiadał rzetelnych danych o zasobie mieszkaniowym Gminy Brzeg, niezbędnych do gospodarowania tymi nieruchomościami... ...W ocenie NIK, przyczyną powyższego... ...był brak rzetelnego i skutecznego nadzoru... ...Stwierdzono, że dane o liczbie lokali w zasobie, wynikające z dokumentacji źródłowej nie obejmowały wszystkich lokali, którymi Zarząd obowiązany był gospodarować... ...W Zarządzie nie podejmowano skutecznych działań dla ograniczenia występowania przypadków niezagospodarowania lokali... ...Stwierdzono, iż 12 z 29 pomieszczeń tymczasowych było udostępnionych mieszkańcom Gminy, bez zawarcia umowy najmu, wymaganej art. 25 b ustawy o ochronie praw lokatorów... ...Kontrola ujawniła, że rejestry wniosków osób zainteresowanych przydziałem lokalu prowadzone były nierzetelnie... ...Dyrektor Zarządu nie dopełnił obowiązku przekazania list oczekujących do zatwierdzenia przez Burmistrza określonego w uchwale Rady Miejskiej... ...Dyrektor jako przyczynę powyższego wskazał przeoczenie... ...W Zarządzie zaniechano zamieszczania na stronie BIP (Biuletyn Informacji Publicznej) list osób zakwalifikowanych do przydziału lokalu socjalnego i na czas nieoznaczony, obowiązku określonego w §7 pkt4 ww. uchwały Rady Miejskiej. Powyższe Dyrektor wyjaśnił przeoczeniem... ...Badanie 100% postępowań przetargowych... ...przeprowadzonych przez Zarząd w kontrolowanym okresie, wykazało, iż były one realizowane z pominięciem zasad określonych w Regulaminie przetargów na najem lokali użytkowych... ...Zarząd nierzetelnie i nieskutecznie monitorował realizację umów najmu lokali oraz ich wypowiadanie... ...Działania związane z monitorowaniem umów wypowiedzianych w związku ze stwierdzeniem podnajmowania lokalu były nierzetelne i nieskuteczne... ...Zarząd nierzetelnie monitorował realizację umów, w odniesieniu do których podjęto działania uprzedzające zamiar ich wypowiedzenia... ...Wysyłanie upomnień... ...odbyło się w ramach jednorazowej akcji przeprowadzonej w kwietniu 2012r., tj. po 2 latach od daty obowiązku podjęcia czynności windykacyjnych... ...Zarząd nie monitorował zaległości w opłatach czynszowych za wynajmowane lokale użytkowe... ...Zaniechano też wypowiadania umów z tego powodu, a także nie prowadzono bieżącego monitoringu wpłat czynszu, co potwierdziła w złożonym wyjaśnieniu Główna Księgowa Zarządu. Jako przyczynę niewypowiadania umów najmu lokali użytkowych pomimo występowania zaległości czynszowych , umożliwiających dokonanie takich wypowiedzeń, Dyrektor Zarządu wskazał brak komunikacji pomiędzy sekcją finansową a administratorami... ...W przypadku sprzedaży sześciu lokali objętych badaniem stwierdzono naruszenie art. 70 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami... ...NIK ocenia negatywnie wzrost zaległości w opłatach z tytułu czynszu i świadczeń za najem lokali komunalnych. Według stanu na dzień 31 grudnia 2011r. stan zaległości wyniósł aż 12 645 tys. zł... ...Zarząd nie dysponował danymi w zakresie kwot należności przedawnionych i kwot należności bieżących we wszystkich objętych badaniem przypadkach... ...W Zarządzie nierzetelnie prowadzono ewidencję księgową... ...Ewidencja prowadzona była wbrew wymogom art. 24 ustawy o rachunkowości... ...w Zarządzie nie przeprowadzono weryfikacji sald kont z dokumentami źródłowymi, w tym również zaległości. Powyższe niewypełnienie ustawowego obowiązku Główna Księgowa wyjaśniła przeoczeniem. Natomiast Dyrektor wyjaśnił, że nie posiadał w tym zakresie wiedzy... ...Dyrektor do dnia zakończenia kontroli zaniechał określenia trybu i zasad kontroli w Zarządzie pomimo obowiązku wynikającego z pkt. III ppkt 7 Statutu Zarządu. Specjalista ds. kontroli wewnętrznej Zarządu w okresie objętym kontrolą nie podejmowała żadnych działań w tym zakresie. W wyjaśnieniu przyczyn powyższego ww. specjalista podała, iż nie otrzymała polecenia od Dyrektora o przeprowadzeniu kontroli, ponadto nie posiadała żadnego przygotowania z zakresu kontroli wewnętrznej i audytu... ...Dyrektor jako administrator danych gromadzonych w Zarządzie udostępnił dane osobowe wnioskodawców i najemców lokali oraz dopuścił do ich przetwarzania przez osoby nieposiadające wymaganych ustawowo upoważnień w art.37 ustawy o ochronie danych osobowych... ...stwierdzone nieprawidłowości w działaniu Zarządu, polegające na dowolności postępowań oraz braku lub nieskuteczności nadzoru stanowią zdefiniowane przez NIK mechanizmy korupcjogenne...".

Przytoczone cytaty z wystąpienia pokontrolnego NIK to tylko mały wycinek wiedzy na temat przeprowadzonej w ZNM kontroli. Całość dokumentu każdy zainteresowany może uzyskać na stronie Biuletynu Informacji Publicznej (http://www.bip.brzeg.pl/zalaczniki/2172/wystapienia_pokontrolne.pdf). Refleksje dotyczące zarządzania mieniem komunalnym w naszym mieście pozostawię czytelnikom.

Grzegorz Surdyka
Radny Miasta Brzeg