W debacie udział wezmą także Marcin Korolec – dyrektor Instytutu Zielonej Gospodarki; Elżbieta Bieńkowska – była wicepremierka Polski i była komisarz UE; Małgorzata Bonikowska – prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych; Dominika Lasota – aktywistka klimatyczna, Fridays For Future; Mateusz Piotrowski – działacz społeczny i ekologiczny, współtwórca inicjatywy Pacjent Europa. Spotkanie poprowadzi Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego.

Nowe potrzeby, nowe cele

Autorzy i autorki raportu „Międzynarodowy Kompas Zmiany Systemowej” zauważają, że nadmierna konsumpcja energii i materiałów w Europie tworzy ogromny „ślad” w innych krajach i utrudnia ich własne transformacje.

„Zmiana systemowa wymaga nie tylko zmiany myślenia o konsumpcji, łańcuchach wartości i globalnych przepływach handlowych, ale zdecydowanego przywództwa politycznego w celu stworzenia systemu gospodarczego, który zaspokoi ludzkie potrzeby na całej planecie” – mówi Heather Grabbe z Open Society Foundations.

Inwazja Rosji na Ukrainę uwydatniła potrzebę zmniejszenia zależności Europy od dostaw energii, żywności i zasobów pochodzących z niezrównoważonych źródeł i niestabilnych regionów. Autorzy raportu przekonują, że UE musi inwestować w odporność gospodarczą i bezpieczeństwo zarówno dla siebie, jak i dla swoich partnerów handlowych poprzez szybkie przejście na zrównoważoną gospodarkę i neutralność klimatyczną.

„Jeśli Europa poważnie myśli o osiągnięciu Celów Zrównoważonego Rozwoju i wdrożeniu wizji europejskiego Zielonego Ładu dla sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa, przyrostowe zmiany w kierunku optymalizacji wydajności w obecnych systemach nie wystarczą” – mówi Janez Potočnik, współprzewodniczący Międzynarodowego Panelu Zasobów ONZ, były europejski komisarz ds. środowiska i partner w SYSTEMIQ. „Natomiast wprowadzając fundamentalne zmiany na poziomie systemu, możemy osiągnąć redukcję netto zużycia zasobów w Europie”.

Sprawiedliwe koszty, sprawiedliwe zyski

W czasach radykalnie zmieniającej się geopolityki, raport „Międzynarodowy Kompas Zmiany Systemowej” zachęca europejskich liderów i liderki do przyspieszenia ekologicznej i społecznej transformacji i przekształcenie międzynarodowych relacji UE w partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju. Podczas gdy Rosja burzy zasady współpracy międzynarodowej, wiele krajów wydobywających surowce pragnie pogłębić współpracę, aby sprawiedliwiej dzielić obciążenia związane z kryzysem klimatycznym i korzyści z rozwoju gospodarczego. Eksperci i ekspertki dowodzą w raporcie, że kluczowym celem takich partnerstw ma być likwidacja neokolonialnych wzorców wydobycia zasobów i bardziej sprawiedliwy podział wartości wytworzonej w łańcuchach dostaw. Inwazja na Ukrainę tylko wzmocniła przekonanie, że ambicje dotyczące sprawiedliwości i bezpieczeństwa powinny być wspierane poza granicami UE.

***

Debata forumIdei Fundacji Batorego, Open Society Foundations, SYSTEMIQ oraz Klubu Rzymskiego „Czas Wielkich Kryzysów czy Wielkich Rozwiązań? Rola Unii Europejskiej w globalnej zmianie systemu” odbędzie się 20 stycznia w godzinach 15.00–17.00, w siedzibie Fundacji Batorego, ul. Sapieżyńska 10A w Warszawie. Spotkanie będzie transmitowane na żywo na profilu Fundacji Batorego na Facebooku (po polsku) oraz na YouTube (po angielsku).

***

Raport „Międzynarodowy Kompas Zmiany Systemowej” opiera się na analizie przedstawionej po raz pierwszy w „Kompasie Zmiany Systemowej”, napisanym wspólnie przez Klub Rzymski i SYSTEMIQ, w którym opisano wymagane interwencje systemowe w celu wdrożenia europejskiego Zielonego Ładu w UE. Wykorzystując wnioski z Międzynarodowego Panelu Zasobów ONZ, innych raportów Klubu Rzymskiego i dowody naukowe, raport określa, w jaki sposób UE może i powinna zmienić swoje relacje handlowe, inwestycyjne i polityczne z krajami o niskim i niższym średnim dochodzie, aby wesprzeć transformację w zglobalizowanym świecie. Raport zyskał formalne poparcie pierwszej minister Szkocji Nicoli Sturgeon i wicepremierki Hiszpanii Teresy Ribery. Słowo wstępne napisał wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans i premierka Barbadosu Mia Mottley.

Autorkami i autorami raportu są: Matthias Ballweg, Donald Blondin, Sandrine Dixson-Declève, Heather Grabbe, Bertram Kloss, Julia Okatz, Janez Potočnik, Maria Jose Rodezno Ayestas, Anna Schwarzmann, Frauke Thies, Isabella Wedl oraz Laura van der Zande.