Ponad 8 000 rekordów w bazie danych nagrobków, informacje o najważniejszych twórcach łyczakowskich rzeźb, a także efekty prac konserwatorskich przeprowadzonych ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
zawiera strona internetowa poświęcona Cmentarzowi Łyczakowskiemu we Lwowie.
Dostępna w dwóch wersjach językowych strona umożliwiająca odwiedzenie jednego z najważniejszych europejskich cmentarzy z każdego miejsca na świecie, powstała z inicjatywy Fundacji Dziedzictwa Kulturowego.
Opublikowane na stronie wyniki badań obejmują ponad 80% terenu cmentarza. Zgromadzona baza zawiera już ponad 8 000 rekordów, ale prace inwentaryzacyjne nadal są prowadzone. Dane będą sukcesywnie uzupełniane, zwłaszcza o informacje dotyczące najstarszej części cmentarza, po pozyskaniu praw autorskich do wytworzonych wcześniej materiałów inwentaryzacyjnych. Do bazy zostaną dodane także informacje o kilkudziesięciu nieznanych dotychczas nagrobkach, które zostały odnalezione w wyniku szeroko zakrojonych prac porządkowych, prowadzonych w ostatnich latach zarówno przez dyrekcję cmentarza, jak i przez polskie organizacje społeczne.
Na stronie można znaleźć także informacje o kilkunastu najważniejszych twórcach łyczakowskich rzeźb, zarówno polskich, jak i ukraińskich czy niemieckich. Poświęcono im odrębne artykuły, dzięki którym poznamy sylwetki Antoniego i Jana Schimserów, Parysa Filippiego, Juliana Markowskiego, ale także rzeźbiarzy XX-wiecznych – Zygmunta Kurczyńskiego czy Teodozji Bryż.
Strona prezentuje również efekty prac konserwatorskich prowadzonych ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami (w latach 2008-2012) oraz Fundację Dziedzictwa Kulturowego (od 2013 r.). Prace realizują trzy polsko-ukraińskie zespoły konserwatorów w ramach projektu ochrony wspólnego dziedzictwa. Profesjonalnej konserwacji poddano już ponad 150 pomników nagrobnych o wysokich wartościach artystycznych lub historycznych.
Strona dostępna jest pod adresami: www.cmentarzlyczakowski.pl oraz www.lychakivcemetery.org
Cmentarz Łyczakowski
Cmentarz Łyczakowski to najstarsza zabytkowa nekropolia Lwowa założona w 1786 roku. Położona jest we wschodniej części miasta, na malowniczych wzgórzach, wśród specjalnie zaprojektowanego układu alei i zieleni. Jest wymieniana pośród najważniejszych historycznych cmentarzy w Europie, tworzy również jedno z najistotniejszych polskich miejsc pamięci. Słynie ze wspaniałych zabytków sepulkralnych.
Można powiedzieć, że Łyczaków jest jedną z największych galerii plenerowych rzeźby lwowskiej XIX i pierwszej połowy XX wieku. W zasadzie nie ma polskiego wybitnego rzeźbiarza, który by nie pozostawił trwałego śladu w postaci swojej rzeźby umieszczonej na którymś z nagrobków. Cmentarz jest również galerią rzeźby ukraińskiej, nie tylko współczesnej. Warto także pamiętać o historycznej roli spoczywających tam osób – mieszkańców wielonarodowego i wielokulturowego Lwowa. Artystyczna i historyczna waga Cmentarza Łyczakowskiego sprawia, że miejsce to należy zaliczyć nie tylko do wspólnej spuścizny kulturowej Polski i Ukrainy, ale i do dziedzictwa ogólnoeuropejskiego.
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego powstała w Warszawie w 2012 r. Prowadzi szereg projektów konserwatorskich związanych z dziedzictwem kulturowym Europy Środkowej w Polsce, na Białorusi, we Francji, na Łotwie, w Mołdawii, we Włoszech, ale przede wszystkim na Ukrainie we Lwowie.
W 2020 r. Fundacja poddała konserwacji 11 pomników nagrobnych na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, wśród nich m.in. kaplicę grobową prezydenta Lwowa Godzimira Małachowskiego, Leona hr. Pinińskiego namiestnika Galicji, a także rektora Uniwersytetu Lwowskiego; gen. Józefa Śmiechowskiego – powstańca listopadowego i styczniowego (rzeźba autorstwa Juliana Markowskiego); architekta lwowskiego Piotra Tarnawieckiego (pomnik wykonany przez Bronisława Wiktora w pracowni Zygmunta Kurczyńskiego) oraz arcybiskupa ormiańskiego Grzegorza Szymonowicza (rzeźba Juliana Markowskiego przedstawiająca siedzącą postać arcybiskupa).
Pracom poddano również dwa betonowe nagrobki wykonane przez Zygmunta Kurczyńskiego, zwanego „lwowskim Rodinem” oraz klasycystyczny sarkofag na grobie Joanny z Ruszkowskich Bagchofwund stworzony przez Antona Schimsera w I połowie XIX w. W Liczkowcach w obwodzie tarnopolskim Fundacja poddała konserwacji pomnik nagrobny Michała Zborowskiego, poległego w walkach wojsk napoleońskich pod Możajskiem (Bordino). Nagrobek w formie klasycystycznego obelisku zwieńczony jest zwierzęcą głową okrytą rzymskim hełmem.
Więcej informacji na temat działalności Fundacji można znaleźć na stronie www.dziedzictwo.org.
