Wyobraźcie sobie upalny włoski poranek w Bacoli, na końcu Zatoki Neapolitańskiej, przed Piscina Mirabilis – największej rzymskiej cysterny
Zstępuję się 200 schodami w chłodną ciemność… i bum! Podziemna katedra ożywia duchy floty Cezara.
To nie muzeum – to portal do imperium, gdzie woda dla okrętów płynęła z gór 100 km dalej. Włączcie ją do trasy po Campi Flegrei Active: po Baiae i Cumae, tu poczujecie potęgę Rzymu! Bez przewodnika nie wchodźcie bo magia tkwi w opowieściach.
Parkujemy z Giulio – naszym przewodnikiem na dużym publicznym parkingu nad jeziorem Miseno i mijam kafejki. Brama otwarta, przewodniczka Annamaria Caffarelli wita: „Benvenuto nel cuore di Roma antica!” Bilety skanowane, schody w dół – serce bije. Na dole? Ciemność rozświetlona reflektorami: 85 m długości, 71 arkad, 48 filarów jak kolumny Partenonu. Echo kroków, chłód tufu… Czuję się jak centurion w Miseno!
Wodne cuda starożytności – narodzin cysterny w cieniu wulkanów
Piscina Mirabilis to arcydzieło I w. n.e. zbudowana za Augusta (ok. 37 p.n.e.) przez Cecyliusza Sekstusa, inżyniera floty. Pojemność to12 600 m³ – wystarczała na 3 lata dla 15-tys. marynarzy. Woda płyneła z Serino (100 km akweduktem) tu bulgotała, osadzała się, filtrowała w 12 niszach-sedymentatorach. Bez kropli cementu – tuf wulkaniczny na sucho to budowlany antysejsmiczny geniusz.

Fot. Leszek Nowak
Anegdota – w 1581 r. odkrył ją architekt Pirro Ligorio – napełnioną wodą po wiekach! Nazwa „Mirabilis” od XVII w. – cudowna, bo przetrwała bradysejsm Campi Flegrei. Mitologicznie blisko jest Cumae, gdzie Sybilla przepowiedziała Eneaszowi zejście do Hadesu. Tu, w podziemiu, czujesz echa Avernus! Wergiliusz w Eneidzie pisał o Miseno, trębaczu Hektora, utopionym – przylądek nosi jego imię. Flota stacjonowała tu, broniąc Morza Śródziemnego. Stojąc w niszy, wyobrażasz sobie galery rzymskie.
Podziemia rzymskiej floty – militarne serce imperium
Classis Misenensis – elitarna flota Augusta to 80 okrętów i 15 tys. ludzi była zaopatrywana z Pisciny. Woda pitna dla legionów, bo tu stacjonował Pliniusz Starszy, który zginął na Wezuwiuszu 79 r. n.e. Na jej architekturę składa się 71 krzyżowych sklepień, 15 m wys., akustyka jak katedry, a szept niesie się na 85 m!
Nasza przewodniczka – Annamaria opowiada: „Dotknij filaru – 2000 lat!” Pokazuje kanały odpływowe, schody serwisowe. Znaczenie militarne? Bezpieczna baza: wulkany chroniły, cysterna – nie do zdobycia. Dla pasjonatów pozostają pytania o odkrycia 2025 – nowe skany 3D floty! Ja nagrywałem – echo mego śmiechu jak ryk lwów w Koloseum.

Fot. Leszek Nowak
Fenomen architektury podziemnej – zwiedzanie dla każdego
Z przewodnikiem? Obowiązkowe – i genialne! 50 min: historia, legendy, Q&A.
Propozycje:
Lokalizacja: Via della Piscina Mirabilis, Bacoli (Campi Flegrei, 40 min od Neapolu). Godziny (październik 2025): Pt-Nd: tury przewodnickie 10:00, 12:00, 15:00, 16:00 (50 min). Bilety: 5€ (dzieci/seniorzy), 12€ (dorosły) + przewodnik w cenie. Rodzinne: 30€/4 os. Dojazd: Pociąg Cumana do Miseno + 10 min spacer/auto. Informacje: https://www.coopculture.it/it/prodotti/piscina-mirabilis-ingresso-accompagnato-individuali
Autor: Agnieszka Nowak i Leszek Nowak, www.travel2.pl i www.2ba.pl
