Wielu z nas ma zaplanowany urlop wypoczynkowy na tegoroczne wakacje. Warto jednak pamiętać, że w wyniku wprowadzenia stanu epidemii nastąpiły pewne zmiany w przepisach urlopowych.
Są sytuacje w których to, pracodawca może nie zgodzić się na urlop lub odwołać z niego pracownika. Czy w momencie wyżej wymienionych sytuacjach można odebrać dni wolne?
Zgodnie z Kodeksem pracy każdemu pracownikowi przysługuje coroczny, nieprzerwany płatny urlop i nie można się tego prawa zrzec. Pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu w roku, za który jest należny. Na wniesiony wniosek pracownika taki urlop może być podzielony na części, ale nie możemy zapomnieć, że przynajmniej jedna z nich musi trwać minimum 14 dni.
Obowiązkiem pracodawcy jest ustalenie urlopów, z uwzględnieniem wniosków urlopowych przy jednoczesnym zapewnieniu normalnego toku pracy organizacji.
Brak wewnętrznych planów urlopowych, wywołuje konieczność ustalenia terminu urlopu na podstawie dat, które są wskazane we wnioskach urlopowych. W następstwie szczególnych przypadków pracodawca ma prawo odmowy urlopu. Zgodnie z Art. 164 par. 2 Kodeksu Pracy, przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, jeśli nieobecność pracownika mogłaby poważnie zakłócić tok pracy.
W sytuacji, gdy pracownik uważa, że pracodawca nie miał podstaw do tego by odmówić mu wypoczynku, może dochodzić swoich praw na drodze sądowej za pośrednictwem sądu pracy. Wyjątek stanowią jedynie osoby zajmujące stanowiska w organizacjach odpowiedzialnych za zarządzanie infrastrukturą krytyczną, ponieważ pełnią oni kluczową rolę w zwalczaniu epidemii. Pracodawcy mogą również odwoływać pracownika z urlopu, jednak tylko w przypadku, gdy okoliczności powodujące taką konieczność nie były znane przed rozpoczęciem urlopu. Niezależnie od tego co było przyczyną odwołania, pracodawca jest zobowiązany do zwrot poniesionych kosztów, np. tj. wykupiona wycieczka czy bilet lotniczy.
Uwzględniając obecnie panująca sytuacje związaną ze stanem epidemii ustawodawca przewidział możliwość udzielenia urlopu bez zgody pracownika i dotyczy to zaległego urlopu. W sytuacji, gdy pracownik nie wykorzystał dni urlopowych, które przysługiwały mu za 2020 rok, pracodawca ma prawo do skierowania go na urlop w dogodnym dla siebie terminie.
Każdemu pracownikowi przysługują 4 dni urlopu „na żądanie”. Jest to rodzaj urlopu, którego pracodawca jest zobowiązany udzielić w momencie zgłoszenia żądania otrzymania dnia wolnego przez pracownika przed rozpoczęciem pracy. Taki urlop może zostać odmówiony w przypadku wystąpienia braków kadrowych, które to mogą grozić przerwaniem ciągłości pracy. Pracodawca swoją odmowę podeprzeć może również Kodeksem pracy według którego pracownik zobowiązany jest do dbania o dobro zakładu pracy lub sytuacja, w której pracownik wiedział wcześniej o swojej nieobecności, a pracodawca nie udzielił mu urlopu wypoczynkowego w tym samym terminie.
Paulina Cymerska
Brillaw Kancelaria Radców Prawnych
