Ekspozycja stanowi część cyklu "Cztery pory roku z satyrą i komiksem" Wojtka Łowickiego. Wystawa "Tytus - najsłynniejszy harcerz Rzeczypospolitej, czyli historia Tytusa, Romka i A'Tomka" ma za zadanie ukazać postacie z komiksu Henryka Jerzego Chmielewskiego jako rzeczywiste, które w ciągu wielu lat zmieniały się wraz z przeobrażeniami cywilizacyjno-społecznymi, ale też i politycznymi. Ukazać jako bohaterów nie tylko komiksu, ale też jako ikony z dziecięcych marzeń i pragnień: przygody, podróży, czy po prostu zabawy. Przecież dla wielu z nas Tytus i jego dwójka przyjaciół żyją tuż obok, na sąsiednim podwórku. Wystarczy otworzyć którąś z książeczek i już świat rzeczywisty zamienia się w komiksowy, a komiksowy w rzeczywisty. Wystarczy odrobinka wyobraźni.

Tymi komiksami zaczytywały się pokolenia dzisiejszych 30- i 40-latków (obecne roczniki 60. i 70.). Wycinali je po odcinku ze ?Świata Młodych?, albo kupowali w oddzielnych zeszytach. Trudno uwierzyć, że do dziś wydrukowano już w około 10 milionów komiksów z Tytusem w roli głównej. I wciąż powstają kolejne. Na czym polega ich fenomen? Poza specyficznym dowcipem nie ma chyba drugiego takiego polskiego komiksu, który w równym stopniu realizowałby zasadę ?Bawiąc, uczyć?.

Jak narodził się Tytus? Są dwie wersje. Według pierwszej powstał z rozlanej plamy tuszu, która swoim kształtem przypominała autorowi twarz szympansa. Według drugiej wersji był doświadczalną małpką, która zadebiutowała w komiksie dotyczącym lotu w kosmos. Do życia powołał Tytusa Henryk Jerzy Chmielewski, który na kartach swojej serii wysyłał go wraz z Romkiem i A?Tomkiem w podróże przez różne dziedziny wiedzy w prototypach pojazdów skonstruowanych przez genialnego naukowca - prof. Talenta.

Każda z tych kolorowych i fantastycznych historyjek gwarantowała w latach PRL chwilę oderwania od codzienności. Bywało, że Papcio Chmiel (artystyczny pseudonim Henryka Chmielewskiego) zgadzał się na ingerencje partyjne w treść komiksu. Ale nie zawsze. Odmawiał, gdy bohaterowie mieli np. pomagać komunistycznym partyzantom, zionąć nienawiścią do rasistowskiej Afryki Południowej, czy wyzwolić murzyńskiego chłopca z rąk amerykańskich białych prześladowców. Bo i takie pomysły mieli partyjni dygnitarze.

Stworzone przez Papcia Chmiela komiksy doczekały się wielokrotnych wznowień. Z inspiracji jego rysunkami powstały gry komputerowe, słuchowiska radiowe, sztuki teatralne, filmy, a także cała masa różnych gadżetów. Mało osób zdaje sobie sprawę, że nawet w Toruniu - w dziale komiksu polskiego w Muzeum Okręgowym - przechowywane są oryginalne prace autora.

Teraz komiksy można zobaczyć w Brzegu.

Wojciech Łowicki

autor wystawy

Tomasz Fronckiewicz

opiekun Galerii BCK