Poznawanie kultury i sztuki w Europie dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze, staje się coraz prostsze.

A zatem turyści z krajów Europy centralnej mają możliwości łączenia wyjazdów weekendowych z poznawaniem sztuki zagranicznej. Między innymi połącznia kolejowe, autobusowe i lotnicze z Polski pozwalają na odkrywanie sztuk wystawianych w Austrii.

Wiedeń jest jednym z ważniejszych punktów artystycznych w Europie, a co za tym idzie funkcjonuje w nim wiele oper, bo aż ponad 50. Warto poświęcić uwagę Wiedeńskiej Operze Narodowej jako jednej z najważniejszych miejsc na kulturalnej mapie Wiednia. Wiener Staatsoper rozpoczęła swoje funkcjonowanie od 25 maja 1869 poprzez wystawienie opery „Don Giovanni” Mozarta. Do dziś ogromną popularnością cieszą się bale wiedeńskie i koncerty noworoczne. A sezon 2024/2025 oferuje różnorodną gamę sztuk, m.in.: Don Carlo (Giuseppe Verdi), Iolanta (Piotr I. Czajkowski), Norma (Vincenzo Bellini).

Jedną z bardziej specyficznych, unikatowych sztuk, wystawianą w tym sezonie w Wiedeńskiej Operze Narodowej, która w genialny sposób łączy śpiew, muzykę, taniec i scenografię jest opera rozgrywana w jednym akcie pod tytułem Salome Richarda Straussa, Oscara Wilde’a tekstu Hedwig Lachmann, w reżyserii muzycznej Philippe Jordan i reżyserii Cyrill Teste. Sztuka została wystawiona 21 września 2024 r. o godzinie 20:00. Tego wieczoru w rolach głównych wystąpili: Vida Miknevičiūtė (Salome), Tomasz Konieczny (Jochanaan), Matthäus Schmidlechner (Herodes), Monika Bohinec (Herodias), Alma Neuhaus (Page), Alexandre Cardoso da Silva (Henker).

Sam tytuł opery wskazuje na historię księżniczki Salome. W sztuce przedstawiona została słynna scena prośby ojczyma – Heroda skierowana ku Salome, by dla niego zatańczyła. Wbrew sprzeciwom swej matki, Salome zgadza się na taniec, pod warunkiem, że Herod spełni każdą jej prośbę, w ramach podziękowania. Piękna Salome tańczy, ukazując swe wdzięki, zapachy i białe szaty – na czas tańca został rozproszony po sali zapach (autorem zapachu jest Francis Kurkdjian) specjalnie wytworzony na tę konkretną sztukę i jest to kolejny czynnik, który wzbudza zachwyt. W tej scenie występuje najwyższe skupienie widza, pełne współgranie choreografii, ze światłem, z dźwiękiem i materiałem. Zmysłowość artystki Miknevičiūtė, pomimo że jest skierowana do ojczyma, jest uwypuklona za pomocą nowych technologii poprzez użycie kamery live i puszczenie tańca w czasie rzeczywistym w tle. Tym samym Salome staje się pierwszym i drugim planem, nie tylko dla Heroda, ale i całej publiczności.

W podziękowaniu za taniec księżniczka żąda srebrnej tacy, a na niej głowy Jana Chrzciciela, by móc wreszcie ucałować niedostępne wcześniej dla niej jego usta – Chrzciciel wielokrotnie odrzucił młodą księżniczkę, mając ją za straumatyzowane dziecko. Herod rozpaczny żądaniem Salome w zamian proponuje połowę królestwa, niebotyczny majątek, najlepsze klejnoty
oraz przysięga uczynić ją królową. Salome neguje wszelkie propozycje i przypomina Herodowi, że przysiąg dać jej to czego zapragnie.

Imię Salome ma pochodzenie semickie – oznacza pokój i pomyślność. A paradoksalnie jej motyw biblijny, który przejawia się w sztukach, jest symbolem mrocznej zmysłowości, krwawego erotyzmu i księżniczka ukazywana jest jako postać pełna pożądania i zagłady. Herod nie mógł złamać danego słowa i wypełnił prośbę. Salome na srebrnej tacy otrzymała głowę Jochanaana. Gdy kobieta otrzymuje swój skarb, kładzie się na ziemię i całuje wypełnione krwią usta martwego Jana Chrzciciela, a następnie zapada na nią wyrok i Herod zleca jej zabójstwo.

Podczas całego spektaktu dominują barwy pastelowe i ostre światło. Kobiety ubrane są w jasne suknie, a mężczyźni w ciemne szaty, co kontrastuje i współgra ze światłem. Stuminutowa opera w jednym akcie jest skomponowana, w sposób taki, by oddać charakter królewskiego dworu, pokazać dekadencję i zbudować napięcie. Dźwięk jest plastyczny i emocjonalny, tak jak światło nierzadko bywa ostry i gorączkowy. Między innymi dlatego spektakl jest rekomendowany dla publiczności powyżej 16 roku życia. Strauss ukazuje muzykę zgodnie z moralnością przedstawianego czasu, przechodząc płynnie linią melodyczną od odrzucenia Salome przez Jana Chrzciciela, aż po pocałunek martwych jego ust.

Z przedstawionym czasem można się zmierzyć i wtopić w sezonie operowym 2024/2025, następne daty spektaklu są przewidziane na kwiecień 2025 r. Niemniej jednak, by przygotować się i zapoznać z repertuarem muzycznym opery, warto zapoznać się z dedykowaną ku niemu stronie i playlistą dostępną dla wszystkich. Wiedeńska Opera Narodowa udostępnia darmowe nagrania swojej sztuki. Warto łączyć podróże ze sztuką.

• nast. »