Miasto Füssen w Bawarii jest uznawane za serce romantyzmu. Ma to związek z olśniewającymi alpejskimi pejzażami i bajkowymi obiektami.
Zamek Neuschwanstein zimą, © Füssen Tourismus und Marketing
Zamkami zbudowanymi przez królów bawarskich: Hohenschwangau jest dziełem Maksymiliana II (1811-1864), a Neuschwanstein jego syna – Ludwika II (1845-1888). Znaleźli oni tutaj swoje miejsca tęsknoty, aby realizować romantyczne marzenia i ideały.
Właśnie w Füssen, oddalonym od Monachium o 115 km na południowy zachód, zaczyna się wiele tras wycieczkowych i to zarówno do ww. rezydencji jak i na liczne górskie szlaki. Miasteczko (ponad 15 000 mieszkańców) leży na wysokości od 800 m do 1 200 m n.p.m., co gwarantuje mu pierwsze miejsce wśród miast Bawarii. Już stąd można podziwiać różnorodność krajobrazową Allgäu, od pagórkowatego krajobrazu po szczyty górskie.
Zamki Hohenschwangau i Neuschwanstein
Te budowle są słynne na całym świecie, co roku przybywa do nich ponad milion gości z Niemiec i z zagranicy. Szczególnie znana jest ta w Neuschwanstein, ponieważ stanowi pierwowzór zamku Śpiącej Królewny w Disneylandzie, który przez długie lata ukazywał się na karcie tytułowej filmów, wyprodukowanych przez studio Walt Disney Pictures.
Zamek Hohenschwangau, © RiverNorth Photography, Festspielhaus Management GmbH
Bliżej Füssen położone jest Hohenschwangau, na dojście do zabytku trzeba przeznaczyć ok. 30 minut, możliwy jest także przejazd bryczką. Trasa jest wyjątkowo malownicza, przed nami rozpościera się wspaniała panorama na potężny szczyt Säuling (2047 m n.p.m.), otoczony przez pofałdowane podnóża Alp między jeziorami Alpsee i Schwansee.
Obecna budowla powstała na ruinach siedziby hrabiów na Schwangau, zakupionej przez Maksymiliana II w 1832 r. Prezentuje styl neogotycki.
We wnętrzach motywem przewodnim jest łabędź z legendy o Rycerzu Łabędziu – Lohengrinie. Ponadto ten ptak występował w heraldyce tutejszych hrabiów, a za ich następcę uważał się król.
Sale zajmują dwa piętra, najbardziej reprezentacyjne są: Rycerza Łabędzia, Bohaterów i Rycerska oraz pokoje: Welfów, Tassa, Hohenstaufów,
Maksymilian II zadbał także o otoczenie zamku, w jego okolicy stworzył ścieżki i punkty widokowe. Dla żony Marii, uprawiającej alpinizm, kazał zbudować „Most Marii” (Marienbrücke) na wysokości 90 m. Była to drewniana kładka usytuowana nad dzikim przełomem rzeki Pöllat z wodospadem. W 1866 r. zastąpiła ją żelazna konstrukcja, istniejąca do dzisiaj.
20-letni Ludwik II Wittelsbach w stroju koronacyjnym (mal. Ferdynand von Piloty, 1865), © Wikipedia
Rodzina królewska spędzała tutaj szczęśliwe dni, wyjeżdżając ze swojego pałacu w Monachium, nazywanego Rezydencją. Romantyczny górski krajobraz ukształtował młodego Ludwika II. Przeżycia, których tu doznawał, były niezwykle silne i stanowiły jeden z czynników inspirujących go do realizacji bajkowych budowli. Kolejnym była idea stworzenia świata alternatywnego do teraźniejszości, swojego „przeciwświata”. Tylko w nim mógł być prawdziwym królem, ponieważ jako monarcha Bawarii (1864-1886) posiadał niewielką możliwość rządzenia. Już od 1866 r. nie był suwerennym władcą z powodu przegrania przez Bawarię wojny z Prusami, a w 1871 r. sytuacja stała się jeszcze bardziej tragiczna na skutek włączenia państwa do Cesarstwa Niemieckiego.
Tylko w królestwie swoich rezydencji mógł się czuć i poruszać jak prawdziwy król. Według jego wizji i dzięki podejmowanym inicjatywom powstały: ww. zamek Neuschwanstein, wzorowane na Wersalu – pałac Linderhof, (50 km na wschód od Füssen) i pałac Herrenchiemsee (80 km od Monachium, na wyspie jeziora Chiemsee). W Schachen, koło Garmisch-Partenkirchen, pozostał zamek Dom Króla. W uznaniu dokonań Ludwik II określany jest przydomkiem „Bajkowy Król”.
Zamek Neuschwanstein, © Rudy Balasko, Festspielhaus Management GmbH
Neuschwanstein
Do tego obiektu spacer z Füssen zajmuje około 40 minut, możliwy jest także dojazd bryczką. Zamek został zbudowany na stromych skałach nad wąwozem Pöllat w stylu gotyckich zamków rycerskich. Już z daleka widać jego smukłą sylwetkę ze strzelistymi wieżami i blankami. Wzorem był zamek Wartburg w Turyngii, którym król zachwycił się podczas swojej wizyty.
Tutejsze pomieszczenia są pełne przepychu i finezji. Wśród nich wyróżnia się dwukondygnacyjna Sala Tronowa z rzędami kolumn i malowidłami m.in.: Chrystusa, Maryi, apostołów oraz kandelabrem (waga 900 kg) w kształcie korony bizantyjskiej.
Ściany pokoi wypełniają królowie i rycerze, poeci i kochankowie w historiach o miłości, pokucie, odkupieniu i poniesionej winie. Ich treści zostały zaczerpnięte głównie z legend niemieckiego średniowiecza. Trzy postacie mają kluczowe znaczenie dla króla: poeta Tannhäuser, Parsifal i Rycerz Łabędź – Lohengrini. Stanowiły one dla Ludwika wzór do naśladowania i były pokrewnymi duszami z powodu łączącego ich tragizmu osamotnienia. Cykle obrazów inspirowane były także operami Ryszarda Wagnera. Muzyka kompozytora fascynowała króla, dlatego przez wiele lat był jego mecenasem.
W wystroju zamku dominuje styl romański, zaś Sypialnia urządzona jest w stylu neogotyckim. Dekoracje ukazują dzieje Tristana i Izoldy – bohaterów angielskiej legendy. Szczególne wrażenie robi Sala Śpiewaków na czwartym piętrze, tutaj tematem malowideł są losy Parsifala. Ciekawostkę stanowi funkcjonalna kuchnia z bardzo nowoczesnymi, jak na owe czasy rozwiązaniami: bieżącą zimną i gorącą wodą oraz zautomatyzowanym rożnem do obracania pieczeni. Z balkonu widokowego rozciągają się piękne widoki na okolicę: zamek Hohenschwangau, jezioro Alpensee i potężne pasma górskie.
Wybrana przez Ludwika „idealna poetycka samotność” na dłuższy okres była nie do pogodzenia z obowiązkami głowy państwa. Od 1885 r. zagraniczne banki groziły konfiskatą, ponieważ realizowane przez niego projekty kosztowały fortunę. W 1886 r. król został zmuszony do dymisji i internowany na zamku Berg. Dzień później (13 czerwca) w jeziorze Starnberg zostały znalezione dwa ciała – króla i jego psychiatry, który wypisał mu świadectwo o chorobie psychicznej. Okoliczności śmierci są owiane tajemnicą.
Teatr Muzyczny Festspielhaus w Füssen, © Festspielhaus Management GmbH
O życiu Ludwika opowiada piękny musical pt. „Ludwig²”, wystawiany w teatrze muzycznym Festspielhaus w Füssen nad jeziorem Forrgen. Również na tej scenie od 2012 r. jest organizowana „Gala Królewska” w dniu urodzin króla, czyli 25 sierpnia.
www.neuschwanstein.de/englisch/tourist/index.htm
Tekst: M. Fudała
