Trudności gospodarcze i brak oparcia we władzach centralnych spowodowały podjęcie samodzielnych działań mających uzdrowić gospodarkę miejską.

W 1850 roku Rada Miasta Brzeg przedstawiła program rozwoju gospodarczego. Jak się później okazało, był on faktycznie fundamentem dynamicznego wzrostu gospodarczego a co za tym idzie wzrostu zamożności miasta. Program zakładał daleko idącą pomoc miasta dla przyszłych inwestorów, chcących budować w Brzegu fabryki. Miasto zobowiązało się do kredytowania budowy i wyposażania fabryk, znosiło na trzy pierwsze lata obowiązek płacenia podatków, oferowało przydział dogodnych terenów po niskich cenach pod budowę przyszłych fabryk. Władze miasta wykupiły cegielnię i oferowały fabrykantom materiały budowlane po cenach niższych niż rynkowe a nawet po kosztach własnych. Szeroko zakrojona promocja wskazywała na atuty miasta takie jak doskonała lokalizacja komunikacyjna - położenie na głównym szlaku handlowym wschód - zachód (wykorzystywanym przez Brzeg od pradziejów), istnienie komunikacji wodnej oraz nowo powstałej kolejowej. Inny wskazywany atut to duża ilość taniej siły roboczej i możliwości zabezpieczenia żywnościowego z uwagi na położone wokół tereny rolnicze.

Na sukcesy nie trzeba było długo czekać. Jeszcze w latach 50-tych powstało kilka małych fabryk. później powstają :

• 1846r - Fabryka papieru - właściciel Theodor Traugott HEINZE  - Jedna z największych w Brzegu  (Przy ul Staromiejskiej a później przy ul. Trzech Kotwic)  Polecana strona - >>> T.T.Heinze 1846-1945
  
• 1860r - zakład produkujący kamienie młyńskie
• 1862r - fabryka maszyn i kotłów - właściciel Robert PZILLAS.
• 1865r - fabryka maszyn - właściciel GUTTLER & CO (Obecny teren Agrometu)
• 1866r - fabryka rękawiczek
• 1874r - zakład SCHUTZA produkujący fortepiany
• 1876r - Fabryka cukru "Concordia" - właściciel NEUGEBAUER
• 1879r - fabryka ksiąg biurowych i handlowych - właściciel Wilhelm LOEWENTHAL - jedna z większych wówczas w Brzegu. Eksport towaru do całej Europy, Jerozolimy, Kairu, Buenos Aires. (Fabryka mieściła się przy obecnej ul. Towarowej)
• 1887r - fabryka kafli i pieców szamotowych

Przekształceniom ulegały istniejące zakłady. Fabryka skór (Garbarnia), cukru (obecnie NZPT Brzeg), papieru (była WZWP Brzeg) przekształcały się w spółki akcyjne, i zdobywając pieniądze inwestowały dynamizując rozwój. Równocześnie postęp techniczny wkraczał energicznie w przemysł udoskonalając produkcję i zwiększając moc wytwórczą zakładów. W rękach miasta pozostawały - cegielnia i gazownia a w roku 1907 wybudowana elektrownia.

Wzrastał dobrobyt miasta i jego mieszkańców. Wyrażało się to w budowlach prywatnych, jak chociażby rozbudowywana cała ulica Piastowska czy Jana Pawła II, i publicznych np.: budynek obecnego LOP-u , szkoła Nr 1, Nr 3, Nr 5, nowe dzielnice mieszkaniowe. Zagospodarowywano tereny zielone- parki miejskie.

Na początku XX wieku Brzeg liczył 318 sklepów ! i stanowił centrum handlowe dla całego powiatu. Również wzrastało zapotrzebowanie na kulturę i oświatę. W mieście funkcjonowały szkoły, gimnazjum, szkoła rolnicza a także prywatna wyższa szkoła nauczycielska dla dziewcząt. Na początku XX wieku zbudowano w mieście teatr.

Brzeg, poza garnizonem wojskowym i sądem krajowym nie miał innych instytucji o randze ponadpowiatowej. Dlatego też Rada Miasta podjęła heroiczną decyzję o budowie w 1897 roku ogromnego kompleksu koszar wojskowych (czerwone koszary) aby instytucja ta pozostała. Spokój, pomyślność i dobrobyt mieszkańców Brzegu trwał do wybuchu I wojny światowej.